Zespół Konkursowy

Stowarzyszenie - Lokalna Grupa Działania ''Żywiecki Raj”

Praca Konkursowa

Temat pracy

Zespół skoncentrował się na stworzeniu produktu turystycznego w oparciu o krajobraz pasterski Beskidu Małego. Proponowana oferta turystyczna dotyczy bogatej przyrody otwartych terenów górskich oraz unikalnych atrakcji etnograficznych Beskidu Małego, jakimi są szopy kamienne. Obiekty te, pozornie związane raczej z dziedzictwem kulturowym, są także istotne przyrodniczo: ich mury oraz elementy drewniane są miejscem gniazdowania licznych (ok. 100 gat.) owadów, oraz – zwłaszcza te w stanie ruiny – np. gadów. Zamieszkują je także nietoperze. Znany jest również przypadek gawry niedźwiedziej w zrujnowanej szopie.

Uzasadnienie / diagnoza stanu

W ocenie Zespołu istnieje problemem niewystarczającej infrastruktury rekreacyjnej, turystycznej, edukacyjnej, w związku z czym ogromny potencjał przyrodniczy, krajobrazowy i kulturowy Beskidu Małego pozostaje niewykorzystany.

Planowane przedsięwzięcie polega zatem na zbudowaniu produktu turystycznego wokół unikatowych walorów krajobrazu kulturowego Beskidu Małego, zwłaszcza w gminach Czernichów i Łodygowice.

Obszar realizacji

Projektem objęte są tereny gminy Czernichów i Łodygowice położone na obszarze Natura 2000 Beskid Mały i Parku Krajobrazowego Beskidu Małego. Działania zaplanowano w kilku lokalizacjach: na Polanie Cieniowej w Dolinie Potoku Roztoki, na polanach Czupli, na Polanie Tomalowej pod Kościelcem, na polanach na stokach Kiczery oraz w obrębie Lasów Państwowych i terenach Wspólnoty Leśno-Pastwiskowej.

Lokalne przedsięwzięcie / studium przypadku

Najważniejszym celem przedsięwzięcia jest ochrona walorów przyrodniczych i zachowanie harmonijnego, w niewielkim stopniu przekształconego krajobrazu kulturowego. Stworzenie bogatej oferty turystycznej opartej o walory gmin Czernichów i Łodygowice przyczyniłoby się do wykorzystania ich potencjału turystycznego oraz zwiększenia świadomości ekologicznej mieszkańców i turystów.

Zespół zaplanował szereg działań na rzecz kształtowania zielonej infrastruktury i edukacji ekologicznej:

• inwentaryzacja polan śródleśnych na obszarze gmin Czernichów i Łodygowice;
• koszenie/wypas wybranych polan śródleśnych;
• przygotowanie koncepcji ścieżek edukacyjnych na obszarze gmin Czernichów i Łodygowice;
• przygotowanie koncepcji Zielonych Punktów Kontrolnych, map biegów na orientację;
• wytyczenie, oznakowanie, przygotowanie tablic pod stworzone ścieżki edukacyjne;
• wytyczenie, oznakowanie, przygotowanie Zielonych Punktów Kontrolnych. W ramach „Zielonego Punktu Kontrolnego” zostaną opracowane mapy wybranego fragmentu lasu do biegu na orientację, powierzchni leśnych ze stałymi punktami kontrolnymi, oraz tablice informacyjne w miejscu rozpoczęcia aktywności; zostanie przygotowany również pakiet edukacyjny, a w kolejnym etapie planowana jest aplikacja mobilna;
• przygotowanie 3 tablic informacyjnych na temat krajobrazu pasterskiego i szop kamiennych;
• utworzenie pasieki edukacyjnej na polanie śródleśnej;
• przygotowanie dokumentacji - opisu dotyczącej szop kamiennych na terenie Beskidu Małego i wydanie broszury;
• rekonstrukcja/budowa szopy kamiennej;
• opracowanie, wykorzystanie i promocja questu na temat szop kamiennych;
• współpraca z Oddziałem Górali Żywiecki Związku Podhalan, Stowarzyszeniem Kulturalnym ''Roztoka'' - organizacja spotkań dotyczących podnoszenia wiedzy na temat dawnych form pasterstwa, prelekcje, spotkanie na temat krajobrazu pasterskiego;
• Sianokosy na polanie – organizacja imprezy folklorystycznej;
• przygotowanie materiałów edukacyjnych na zajęcia w szkołach na temat krajobrazu pasterskiego;
• konkurs fotograficzny, plastyczny, ekologiczny;
• stworzenie profilu społecznościowego i materiałów na stronę internetową dotyczących opracowywanego produktu turystycznego;
• ekologiczna promocja projektu;
• utworzenie Centrum Edukacji Ekologicznej w Gminie Czernichów;
• utworzenie zagrody edukacyjnej w Gminie Czernichów;
• utworzenie ekomuzeum;
• organizacja obozów ekologicznych, edukacyjnych, półkolonii;
• rajdy rodzinne, szkolne.

Partnerstwa

Partnerstwo na rzecz realizacji przedsięwzięcia zawiązały gmina Czernichów i Łodygowice.

W planowanie i/lub przyszłą realizację przedsięwzięcia zaangażowane są jednostki samorządowe szczebla powiatowego: Starostwo Powiatowe, związek gmin: Związek Międzygminny ds. Ekologii w Żywcu. W zakresie działań promocyjnych - GOK w Łodygowicach, GOKiS w Czernichowie.

Lokalne organizacje pozarządowe zaangażowane w planowanie i przyszłą realizację przedsięwzięcia: Stowarzyszenie - Lokalna Grupa Działania ''Żywiecki Raj'', Stowarzyszenie ''Mała Szwajcaria'', Koło PTTK ''zaŻARci'' z Międzybrodzia Żywieckiego.

Lokalne organizacje pozarządowe zaangażowane w przyszłą realizację przedsięwzięcia: Stowarzyszenie ''Bajeczne Beskidy'', Regionalne Stowarzyszenie Kulturalne ''Roztoka'', Oddział Babiogórski PTTK w Żywcu, Żywiecki Klub Fotograficzny PTTK w Oddziale Babiogórskim PTTK w Żywcu, Odział Górali Żywiecki Związku Podhalan.

Społeczności lokalne zaangażowane w planowanie i przyszłą realizację przedsięwzięcia: sołtys wsi Międzybrodzie Żywieckie, leśniczy - leśnictwo Czernichów, Krzysztof Haase - fotograf krajobrazu, mieszkańcy gminy Czernichów, przedszkolaki, uczniowie i nauczyciele Szkoły Podstawowej im. św. Królowej Jadwigi w Międzybrodziu Żywieckim, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Czernichowie.

Realizacja działań

Podczas pikniku z okazji Dnia Dziecka przeprowadzono działania informacyjne na temat zielonej infrastruktury oraz jej roli w zachowaniu walorów przyrodniczych i krajobrazowych gminy i rozwoju lokalnym. Przeprowadzono również inwentaryzację i mapowanie elementów zielonej infrastruktury za pomocą aplikacji mobilnej.

Otrzymane w ramach nagrody środki Zespół przeznaczył na stworzenie publikacji edukacyjnej, wraz ze scenariuszami lekcji edukacji regionalnej, oraz krótkometrażowego filmu przyrodniczego. 

Obydwa materiały przedstawiają wyjątkową historię i krajobraz pasterski Beskidu Małego, ze śródleśnymi polanami i kamiennymi szopami, będącymi unikatem przyrodniczym, krajobrazowym i kulturowym. Oprócz aspektów kulturowych, związanych przede wszystkim z wędrówką Wołochów i ich wpływem na sztukę, obrzędy czy architekturę regionu, poruszają one również aspekty przyrodnicze – rolę tradycyjnej gospodarki i form użytkowania ziemi w kształtowaniu zielonej infrastruktury oraz ochronie półnaturalnych ekosystemów nieleśnych i cennych gatunków związanych z terenami otwartymi.

Z publikacją można zapoznać się tutaj.

Film można obejrzeć tutaj.